MojaPsychologia: W Studium Psychoterapii Dzieci i Młodzieży, które rozpocznie się już 09.03.2018 roku - jednym z tematów poruszonych w czasie kursu będzie terapia dzieci z ADHD. Dlaczego akurat taka terapia?
Rafał Antkowiak: Ponieważ jest ona ważna. Szacuje się, że trzy do pięciu procent dzieci w wieku szkolnym ma problem nazywany Zespołem Nadpobudliwości Psychoruchowej z Deficytem Uwagi, po angielsku Attention Deficit Hyperactivity Disorder( ADHD). W związku z tym, można by powiedzieć, że praktycznie w każdej klasie jest przynajmniej jedno takie dziecko. Czyli problem ADHD dotyka sporej ilości dzieci. Co więcej, problem z zachowaniem, które mają te dzieci, nie dotyczy tylko szkoły i problemów wynikających z głównych objawów ADHD w szkole. Również rodzice mają problem z dziećmi nadpobudliwymi w domu. Dlatego można powiedzieć, że trudności dotyczą też ogromnej liczby rodziców, którzy wychowują dzieci z ADHD. Te dwa punkty podkreślają, jak ważny jest to temat.
MojaPsychologia: Czy ADHD to problem wyłącznie okresu dziecięcego, czy dotyka on także dorosłych ludzi?
Rafał Antkowiak: W ostatnich latach dowiedziono, że ADHD to nie jest problem wyłącznie dziecięcy. Kiedyś uważano, że z ADHD się wyrasta, i że w życiu dorosłym nie ma już tych problemów z koncentracją, impulsywnością czy nadpobudliwością psychoruchową. Jednak najnowsze badania pokazały, że około 70% dzieci, które są zdiagnozowane w dzieciństwie z ADHD, jako dorośli nadal mają problemy wynikające z tych trzech podstawowych trudności związanych z ADHD.
Dowodem na to, że zmieniło się myślenie dotyczące ADHD jest zmiana w klasyfikacji Amerykańskiej DSM-V, gdzie ADHD u dorosłych stało się jednym z zaburzeń wymienionych w klasyfikacji.
Jest jeszcze jeden powód, przekonujący, że o ADHD warto wiedzieć i warto prowadzić terapię. Mianowicie, ADHD jest takim problemem, który rzadko występuje w sposób izolowany.
MojaPsychologia: Jakie inne zaburzenia współwystępują najczęściej z ADHD?
Rafał Antkowiak: Takimi klasycznymi dwoma przykładami są zaburzenia opozycyjno-buntownicze i zaburzenia zachowania (zaburzenia zachowania to już bardziej poważna kategoria diagnostyczna). Zaburzenia te powodują szereg problemów w życiu nastolatków, łącznie z różnymi działaniami kryminalnymi.Należy również wspomnieć, że z racji ogromnej ciekawości wobec otaczającego świata oraz dużej impulsywności, dzieci z ADHD, są skłonne próbować wszystkiego. Ale jak sobie wyobrazimy okres nastoletni, to nie istnieje substancja, której te dzieci nie spróbowały. Oczywiście mamy substancje groźne, które są wręcz zabronione w okresie dziecięcym, takie jak alkohol czy narkotyki. Niestety statystyki są też nieubłagane. Grupa dzieci z ADHD, potem nastolatków i dorosłych, to jest grupa, w której procent uzależnień, jako problemu współwystępującego, jest bardzo duży.
W związku z tym, można by powiedzieć, że prowadzenie terapii z dziećmi z ADHD, w jakiś sposób przeciwdziała tym negatywnym skutkom, jakimi są zaburzenia zachowania czy uzależnienia, bądź inne problemy, takie jak depresja.
MojaPsychologia: Co wyjątkowego jest, Pana zdaniem, w terapii ADHD?
Rafał Antkowiak: To co jest takie wyjątkowe, czy charakterystyczne dla terapii to jej wielowymiarowość. . Ponieważ problem zazwyczaj dotyczy różnych środowisk, zarówno środowiska szkolnego jak i rodzinnego, ale też problemów w kontaktach z rówieśnikami, w terapii należy się zawsze zorientować, co jest głównym problemem danego dziecka. To co na warsztatach będę chciał też pokazać, oprócz strategii minimalizowania deficytów u tych dzieci, to również zauważenie pozytywnych ich stron. Okazuje się bowiem, że dzieci z ADHD mają wiele talentów, umiejętności, niezwykłych i często niedostępnych przeciętnym, „zdrowym” dzieciom. Dlatego właśnie, bazowanie na odkryciu tych talentów, w moim odczuciu, jest kluczową sprawą w terapii dzieci z ADHD.
MojaPsychologia: Skąd się wzięło Pana zainteresowanie do pracy nad ADHD?
Rafał Antkowiak: Zainteresowanie to wzięło się z powodów naukowych, podczas pracy w Klinice Psychiatrii Dzieci i Młodzieży. W związku z pracą doktorską, w czasach, kiedy temat ten był dalece niezbadany, musiałem przebadać sporą grupę dzieci z ADHD. Zaczęły do mnie przychodzić dzieci z tym zaburzeniem, a ja wykonywałem wtedy różne badania np. neuropsychologiczne czy kwestionariuszowe, ale jednocześnie te dzieci i ich rodzice oczekiwali ode mnie jakiejś formy pomocy.Terapia dzieci z ADHD nie było tematem doktoratu, ale czułem się zobowiązany, w ramach rewanżu, za ten udział w moim doktoracie, chciałem im jakoś pomóc. Stąd też zacząłem dowiadywać się więcej, jak można terapeutycznie pomagać tym dzieciom i rodzinom.
MojaPsychologia: Do kogo skierowane jest Studium Psychoterapii Dzieci i Młodzieży, w ramach którego odbywają się również zajęcia z terapii ADHD ?
Rafał Antkowiak: Studium Psychoterapii Dzieci i Młodzieży skierowane jest do lekarzy i psychologów pracujących w placówkach ochrony zdrowia oraz pedagogów i psychologów pracujących w szkołach. Zapraszam również psychologów i studentów ostatnich lat psychologii, którzy zamierzają pracować terapeutycznie z dziećmi i młodzieżą.
Mojapsychologia: Co wyróżnia to szkolenie spośród innych szkoleń upoważniających do pracy z dziećmi i młodzieżą ?
To co wyróżnia to szkolenie to unikalny, autorski program, który obejmuje zagadnienia związane z neurobiologią, diagnozowaniem ADHD i przed wszystkim różnymi podejściami terapeutycznymi. Podczas prawie wszystkich warsztatów w ramach Studium Psychoterapii Dzieci i Młodzieży w tym również warsztatu dotyczącego pracy z dzieckiem z ADHD będziemy odwoływać się do praktyki podejścia systemowego, narracyjnego i hipnoterapii ericksonowskiej.Oczywiście trudno nie wspomnieć o dość znanym podejściu behawioralno-poznawczym jednak podczas warsztatu skupimy się , moim zdaniem, na niezwykle interesujących możliwościach terapeutycznych związanych z podejściem narracyjnym np. poprzez zastosowanie techniki eksternalizacji, czy też ericksonowskim- nieodłącznie kojarzonym z hipnozą.
Ponadto będzie możliwość przyjrzenia się trudnościom, które mieli uczestnicy w swojej dotychczasowej pracy terapeutycznej z dziećmi z ADHD. Będzie to możliwe poprzez superwizję, na którą zawsze staram się wygospodarować podczas warsztatu trochę czasu.Studium Psychoterapii Dzieci i Młodzieży jest również bardzo praktycznym kursem. Podczas Studium zorganizowanym przez Wielkopolski Instytut Psychoterapii skupimy na ćwiczeniu praktycznych aspektów metod psychoterapeutycznych. Dzięki temu uczestnicy będą mogli stosować poznane metody już wkrótce po warsztacie. Przeczytanie nawet najlepszych książek dotyczących terapii dzieci i młodzieży ( a jest ich kilka dostępnych na polskim rynku wydawniczym) stanowi ważny aspekt zdobywania wiedzy, ale ten sposób możemy traktować jedynie jako element uzupełniający.
Dziękujemy za rozmowę